تحلیل همدیدی توفان های تندری مخاطره آمیز اصفهان

توفان های تندری از جمله پدیده های جوی محسوب می شوند که در برخی از فصول، به ویژه فصول انتقالی پاییز و بهار در عرض های میانی بسیار روی می دهند. این توفان ها یکی از مخاطرات جوی محسوب می شوند که همه ساله خسارات فراوانی را به بخش های کشاورزی، باغات و غیره وارد می سازند.  شناخت سازوکار، تکوین و توسعۀ این توفان ها کمک شایانی در جهت مقابله و یا کنترل آنها می کند. در این پژوهش به بررسی توفان های تندری شدید اصفهان در یک بازۀ زمانی نوزده ساله  (1990ـ 2008) پرداخته شده است. در ابتدا کدهای مربوط به توفان تندری که بارش بیش از 10 میلی متر داشته اند استخراج و سپس با دریافت داده های فشار تراز دریا و ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 850 و 500 میلی باری در روز بارش از پایگاه داده های ncep/ncar سازمان ملی جو و اقیانوس شناسی آمریکا، نقشه های مورد نیاز در محیط نرم افزاری grads ترسیم و الگوهای موجد بارش شناسایی شد. در این پژوهش دو الگوی کلی برای بارش های تندری اصفهان شناسایی شد. در الگوی اول (12 نوامبر 1993) در فشار تراز دریا زبانۀ واچرخندی که از سمت شرق گسترش یافته با عبور از شمال دریای عمان و خلیج فارس، موجب فرارفت رطوبت به سمت منطقۀ تحقیق شده و در تراز 850 میلی باری، چرخندی با پربند 1500 ژئوپتانسیل متر بر روی منطقه قرار گرفته است. در تراز 500 میلی باری هم منطقۀ تحقیق کاملاً در جلوِ ناوۀ عمیق غربی قرار گرفته که علاوه بر تأمین رطوبت، ناپایداری را تا تراز های بالایی تشدید کرده است. در الگوی دوم (26 آوریل 2006) مرکز کم فشار بزرگی با فشار 1008 میلی باری بر روی کشور قرار گرفته است. جهت جریانات در این سامانه به گونه ای است که هوای مرطوب را به سمت کشور شارش می دهد و در تراز 850 میلی باری منطقۀ تحقیق کاملاً در جلوِ چرخندی با منحنی پربندی1470ژئوپتانسیل متر قرار گرفته است که علاوه بر فرارفت رطوبت خلیج فارس به مرکز کشور، ناپایداری را در این تراز هم تشدید کرده است و در تراز 500 میلی باری، همچنان ناوه های عمیق غربی با عبور از کشور و منطقۀ تحقیق، ناپایداری را تا ترازهای فوقانی فراهم کرده است.